Encapsulation and Abstraction
Encapsulation
Encapsulation คือ การรวมข้อมูลและเมดธอดที่ดำเนินการกับข้อมูลนี้เข้าเป็นหน่วยเดียว โดยจะซ่อนข้อมูลไม่ให้เข้าถึงได้โดยตรง แต่จะอนุญาติให้เมดธอดภายใน class เดียวกันสามารถเข้าถึงข้อมูลนั้นได้ เพื่อป้องกันการเข้าถึงข้อมูลจากภายนอกและการนำไปใช้ในทางที่ผิด
อย่างที่ทราบกันว่า class ประกอบไปด้วยสมาชิกตัวแปรและเมดธอด ซึ่งข้อมูลภายใน class ถูกกำหนดขอบเขตการใช้งานเป็น public เพื่อให้สามารถเข้าถึงข้อมูลจากภายนอก class นั่นหมายความว่า object ในโปรแกรม สามารถเข้าถึงตัวแปรเพื่อเปลี่ยนแก้ไขข้อมูลได้โดยตรง ดังตัวอย่างต่อไปนี้
เพื่อป้องการเข้าถึงข้อมูลจากภายนอก class จึงใช้การกำหนดขอบเขตการเข้าถึงของข้อมูลเป็น private ทำให้ object อื่น ๆ ไม่สามารถเข้าถึงข้อมูลนั้นได้ วิธีนี้เรียกว่า การซ่อนข้อมูล แต่ข้อเสียของการกำหนดขอบเขตการเข้าถึงของข้อมูลเป็น private คือ ไม่สามารถนำข้อมูลออกมาแสดงผลหรือนำมาใช้งานได้ จึงต้องหาช่องทางอื่นในการเข้าถึงข้อมูลที่สามารถควบคุมความถูกต้องของข้อมูลนั้นได้ คือ การเข้าถึงข้อมูลผ่านการเรียกใช้เมธอด ดังตัวอย่างต่อไปนี้
จากตัวอย่างจะเห็นได้ว่าตัวแปร salary เป็นตัวแปรที่ถูกซ่อนด้วยการกำหนดขอบเขตการใช้งานเป็น private ทำให้ไม่สามารถเรียกใช้จากภายนอก class แต่ตัวแปรนี้สามารถเข้าถึงได้จากเมดธอด getSalary() และ setSalary() ที่มีอยู่ภายใน class เท่านั้น โดยที่เมดธอด getSalary() จะรับพารามิเตอร์ (parameter) ตัวเลขเข้ามาพิจารณาในเงื่อนไข หากเงื่อนไขเป็นจริง จะทำการเก็บค่านั้นลงในตัวแปร salary แต่ถ้าเงื่อนไขเป็นเท็จ จะเก็บค่า 0 ลงใน ตัวแปร salary แทนค่าที่รับมา ส่วนเมดธอด getSalary() จะทำหน้าที่ในการนำค่าที่ถูกเก็บไว้ในตัวแปร salary มาแสดงผล
คำถาม ทำไมการประกาศเมดธอด getSalary() ถึงใช้ int แทนการใช้ void ?
คำตอบ void คือ การประกาศฟังก์ชันที่ไม่มีการส่งค่าคืน
int คือ การประกาศฟังก์ชันที่ส่งค่าคืนเป็นตัวเลข
แหล่งอ้างอิง :: https://www.w3schools.com/cpp/cpp_functions.asp
Abstraction
การให้ข้อมูลที่จำเป็นหรือข้อมูลที่ต้องการให้รู้แก่ภายนอก class โดนใช้หลักแนวคิดจาก Encapsulation แต่จะแตกต่างกันที่ Encapsulation จะซ่อนข้อมูลหรือตัวแปรไม่ให้เข้าถึงได้โดยตรง ส่วน Abstraction จะซ่อนกระบวนการทำงานหรือเมดธอดที่สำคัญบางส่วนไม่ให้เข้าถึงได้โดยตรง หมายความว่า ผู้ใช้จะสามารถเรียกใช้ได้เฉพาะเมดธอดที่ถูกกำหนดเป็น public ทั้งนี้ Abstraction มีการใช้งานอยู่ 2 แบบ คือ
1. Abstraction โดยใช้ Class
ตัวอย่างเช่น การเขียนโปรแกรมคำนวณรายได้พนักงานของบริษัทแห่งหนึ่ง ผู้ใช้สามารถเรียกใช้ได้แค่เมดธอด display() ที่ใช้ในการแสดงผลเท่านั้น เนื่องจากเมดธอดที่ใช้ในการคำนวณรายได้เป็นส่วนที่ไม่ได้การให้ถูกเข้าถึง
2. Abstraction โดยใช้ไฟล์ Header
ตัวอย่างเช่น การเรียกใช้งานฟังก์ชัน pow () ที่มีอยู่ใน math.h เมื่อผู้ใช้ต้องการคำนวณเลขยกกำลัง ผู้ใช้สามารถเรียกฟังก์ชัน pow() ที่มีอยู่ใน math.h และส่งตัวเลขเป็นอาร์กิวเมนต์ ฟังก์ชันจะทำการคำนวณผลลัพธ์และส่งผลลัพธ์ออกมาโดยที่ผู้ใช้ไม่ทราบอัลกอริทึมการคำนวณกำลังของตัวเลขภายในฟังก์ชัน
ความเหมือนระหว่างการใช้งานทั้ง 2 แบบ คือ การให้ข้อมูลที่จำเป็นแก่ภายนอก class ให้รับรู้ว่ามีเมดธอดอะไรที่ควรรู้และสามารถเรียกใช้ได้บ้าง
ความแตกต่างระหว่างการใช้งานทั้ง 2 แบบ คือ
Abstraction โดยใช้ Class -> ต้องประกาศ class เพื่อเรียกใช้เมดธอดภายใน class นั้น
Abstraction โดยใช้ไฟล์ Header -> ไม่จำเป็นต้องประกาศ class สามารถเรียกใช้ฟังก์ชันที่มีอยู่ในไฟล์ Header
แหล่งที่มาเพิ่มเติม
Last updated